حساب‌ها در حسابداری بر اساس کاربرد و ماهیت به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. این مقاله از موسسه حسابداری چرتکه پرداز، به بررسی تقسیم‌بندی حساب‌های موقت و دائم و روش بستن حساب های موقت و دائمی در حسابداری می‌پردازد و مرحله به مرحله آن را توضیح می‌دهد.

تعریف انواع حساب ها در حسابداری

انواع حساب‌ها در حسابداری با توجه به کاربرد و ماهیتشان تقسیم می‌شوند.

حساب های دائمی	حساب های موقت
دارایی	درآمد
بدهی ها	هزینه ها
سرمایه	برداشت سهامداران

حساب های دائمی

مانده بعضی از حساب های دفتر کل در پایان یک دوره مالی به دوره مالی بعد منتقل می شود که به آن ها «حساب های دائمی» می گویند.

 تمامی حساب های قابل درج در ترازنامه یعنی دارایی، بدهی و سرمایه جزء حساب های دائمی طبقه بندی می گردند. بنابراین تمام حساب هایی که در ترازنامه وجود دارند حساب های دائمی هستند. به حساب های دائمی «حساب های ترازنامه ای» نیز میگویند.

بدهکار	بستانکار
حساب تراز اختتامیه	حساب بانکها
حسابهای پرداختنی	حسابهای دریافتنی
حساب اسناد پرداختنی	حساب موجودی کالاها
حساب اسناد پرداختنی	دارایی ثابت
حساب سرمایه	حساب تراز اختتامیه

در ابتدای سال مالی نیز سند افتتاحیه صادر می گردد که معکوس سند اختتامیه می باشد:

مثال:

بدهکار	بستانکار
حساب بانک ها	حساب تراز افتتاحیه
حسابهای دریافتنی	حساب های پرداختنی
حساب موجودی کالاها	حساب اسناد پرداختنی
دارایی ثابت	حساب سرمایه
حساب تراز افتتاحیه	حساب سود و زیان انباشته

حساب های موقت

مانده بعضی از حساب های دفتر کل در پایان یک دوره مالی به دوره مالی بعد منتقل نمی شوند که آن ها را حساب های موقت یا سود و زیانی می نامند. حساب های فروش یا درآمد، هزینه و برداشت صاحب یا صاحبان سرمایه جزء حساب های موقت طبقه بندی می گردند. حساب های موقت باعث تغییر سرمایه می شوند. کسب درآمد موجب افزایش سرمایه و وقوع هزینه و برداشت صاحب یا صاحبان سرمایه موجب کاهش سرمایه می گردد.
حساب های موقت در ترازنامه نشان داده نمی شوند اما تفاوت درآمدها و هزینه ها یعنی سود و زیان خالص و نیز برداشت صاحب یا صاحبان سرمایه در صورت سرمایه گزارش می شود و فقط سرمایه پایان دوره مالی در ترازنامه آورده می شود.

بدهکار	بستانکار
درآمدها	سود و زیان جاری
سود و زیان جاری	هزینه ها

بستن حساب های موقت و دائمی در حسابداری

• بستن حساب های موقت (سود و زیانی)
• بستن حساب های دائم (ترازنامه ای)

آموزش بستن حساب های موقت در حسابداری

بستن یا انتقال مانده حساب های موقت یا سود و زیانی به حساب های دائمی را بستن حساب های موقت می نامند. در انتهای هر دوره مالی مانده حساب های موقت طبق اصل تطابق هزینه با درآمد در اصول چهارگانه حسابداری بایستی صفر شود. این نوع حساب ها در دوره مالی بعد نبایستی دارای مانده باشند. یعنی در ابتدای هر دوره مالی مانده حساب های درآمد و هزینه و برداشت صفر است.

شرح اصل تطابق هزینه با درآمد

اصل تطابق هزینه با درآمد، تأکید زیادی به اندازه گیری و شناسایی سود در دوره های مختلف مالی دارد که بر اساس این اصل، به منظور اندازه گیری سود هر دوره، هزینه های آن دوره با درآمدهای همان دوره مقایسه می شوند.
به عبارت دیگر برای تعیین سود در هر دوره، هزینه هایی که برای کسب درآمد در یک دوره تحمیل شده است، از کل درآمدها کسر می شوند.

جهت بستن حساب های موقت، انجام ثبت هایی در دفتر روزنامه و انتقال به دفتر کل لازم است. برای بستن حساب های درآمد و هزینه از یک حساب موقت دیگر به نام «خلاصه سود و زیان» استفاده می شود.
حساب خلاصه سود و زیان فقط در پایان دوره مالی برای بستن حساب های موقت مورد استفاده قرار می گیرد. مانده این حساب، بیانگر سود و زیان خالص یک دوره مالی است که سرانجام به حساب سرمایه منتقل و بسته می شود.
درآمدها و هزینه هایی که در بیش از یک دوره محقق می شوند را در حساب پیش پرداخت هزینه و پیش دریافت درآمد یا حسابی با عنوان مخارج انتقالی نگهداری می شود تا در زمان تحقق به حساب درآمد یا هزینه بسته شود.

نحوه بستن حساب های موقت در پایان سال

۱) حساب های درآمد

هر کدام از حساب های درآمد که دارای مانده بستانکار باشند بدهکار و حساب خلاصه سود و زیان به میزان جمع مانده حساب های درآمد بستانکار می گردد.

۲) حساب های هزینه

هر کدام از حساب های هزینه که دارای مانده بدهکار باشند، بستانکار و حساب خلاصه سود و زیان به میزان مجموع مانده حساب های هزینه بدهکار می گردد.

۳) حساب خلاصه سود و زیان

چنانچه مانده حساب خلاصه سود و زیان بستانکار باشد، نشان دهنده سود خالص است و به حساب سرمایه منتقل می شود.
برای انتقال مانده بستانکار حساب خلاصه سود و زیان (سود خالص)، این حساب به میزان مبلغ مانده، بدهکار شده و حساب سود و زیان انباشته به همین مبلغ بستانکار می گردد. در صورتی که حساب خلاصه سود و زیان دارای مانده بدهکار باشد (زیان خالص)، این حساب به میزان مبلغ مانده، بستانکار شده و حساب سود و زیان انباشته به همین مبلغ بدهکار می شود.

4) حساب های موقت دارایی و بدهی جاری مانند حساب برداشت سهامداران

برای بستن حساب برداشت سهامداران که عموما دارای مانده بدهکار است به میزان مبلغ مانده، این حساب بستانکار شده و حساب سرمایه به همین مبلغ بدهکار می شود.

آموزش نحوه بستن حساب های دائم در حسابداری

حساب هایی که مانده آن ها از سالی به سال مالی بعد منتقل می شود، برای بستن حساب های دائم می توان مانده آنها را به صورت موقت به یک حساب واسط به نام حساب اختتامیه صفر کرد و بعد توسط حساب واسط دیگری به نام حساب افتتاحیه مانده آن ها را به دوره مالی بعد منتقل کرد. به طور مثال مانده حساب بانک در آخرین ساعت ۲۹/۱۲ با مانده حساب در اولین ساعت ۰۱/۰۱ تفاوتی ندارد.

انواع اندوخته در حسابداری

اندوخته های مختلفی در حسابداری تعریف شده است که هر کدام کاربرد مخصوص به خود را دارند. جهت نگهداری اندوخته، کسب و کار بایستی در انتهای دوره مالی سودآور باشد. اندوخته های اختیاری طی مصوبه هیأت مدیره ذخیره می گردد. اندوخته حسابداری دارای سه دسته به شرح زیر هستند:

اندوخته احتیاطی سرمایه

جهت مصارف و هزینه های عمومی و پیش بینی هزینه های احتمالی در آینده کنار گذاشته می شود و عموما” به عنوان پشتوانه ای برای بازپرداخت تعهدات شرکت به اشخاص حقیقی و حقوقی است.

اندوخته توسعه و تکمیل

اندوخته ای اختیاری است جهت پیشبرد اهداف و گسترش فعالیت های شرکت مانند توسعه، تکمیل و خرید تجهیزات تولید و … استفاده می شود.

اندوخته قانونی

طبق ماده ۱۴۰ اصلاحی قانون تجارت جهت تقویت پشتوانه مالی شرکت هایی که به سودآوری رسیده باشند موظف به در نظر گرفتن اندوخته قانونی معادل پنج درصد سود خالص شرکت پس از کسر زیان انباشته سنواتی و قبل از کسر ذخیره مالیات می باشند. طبق ماده ۲۳۸ اصلاحی قانون تجارت نگهداری اندوخته قانونی پس از رسیدن به ده درصد سرمایه ثبت شده، اختیاری است و شرکت میتواند اندوخته قانونی را در هر محلی که مایل بود مصرف کند.

حساب ذخایر اندوخته جز, حساب های دائمی طبقه بندی می گردند.

شرکت هایی که مکلف به ذخیره اندوخته قانونی هستند شامل:

1. شرکت های سهامی عام و خاص
2. شرکت های تعاونی
3. شرکت های با مسئولیت محدود

شرکت های تضامنی، نسبی و مختلط و … الزامی به نگهداری حساب ذخیره اندوخته قانونی ندارند. علت عدم اجبار این شرکت ها این است که چون مسئولیت سهامداران یا شرکاء محدود به مبلغ سرمایه شان نیست در صورت زیان دهی شرکت، طلبکاران می توانند به هر کدام از شرکاء برای وصول مطالبات خود مراجعه کرده و از بابت فقدان اندوخته قانونی ضرری متوجه کسی نیست.

اندوخته قانونی و نکات مهم

اندوخته قانونی تحت هیچ شرایطی قابل انتقال به سرمایه نیست.
طبق ماده ۱۰۶ قانون تجارت چنانچه واحد اقتصادی نسبت به افزایش سرمایه اقدام کند، ابتدا بایستی تغییر در سرمایه را به اطلاع اداره ثبت شرکت ها برساند و سپس به میزان افزایش سرمایه باید پنج درصد سود سالیانه را ذخیره کرده تا به میزان ده درصد از سرمایه جدید واحد اقتصادی برسد.

به حساب خود برسید.

موسسه حسابداری چرتکه پرداز

تجربه و اعتماد دو مولفه اساسی برای اثبات کیفیت خدمات توسط هر سازمان می باشد که جز با گذشت زمان بدست نمی آید. در این میان موسسه مالی و حسابداری چرتکه پرداز اعتماد شرکتها، کسب و کارها و سازمان های مختلف را به خود جلب کرده است.

رسالت ما ارایه خدمات با بهترین کیفیت در بالاترین سطح حرفه ای ممکن به مشتریانمان است. اعتقاد داریم که با این طرز عمل، می توانیم اعتبار خود را افزایش دهیم تا در حرفه مان بهترین بمانیم. ما به رعایت ارزش های اخلاقی با عمل کردن به آن ها، اعتقاد راسخ داریم.

قوانین پیچیده، بخشنامه‌های متعدد و ابهام و تعارض در قوانین، ایجاد یک گزارش مالی و ارائه آن به استفاده کنندگان برون سازمانی اعم از سازمان امور مالیاتی، سازمان تامین اجتماعی و .. را کاری بسیار تخصصی کرده است. این دشواری و پیچیدگی نه‌تنها باعث اتلاف وقت سازمان‌ها و شرکت‌ها می‌شود، بلکه درنهایت موجب تحمیل هزینه های سنگین می‌شود و خسارت‌های گاه جبران‌ناپذیری را برای شرکت‌ها و سازمان‌ها به همراه می‌آورد. ما در موسسه چرتکه پرداز ادعای تسط کامل بر تمام قوانین و مقررات را نداریم اما همواره در تلاشیم که از آخرین تغییرات علم حسابداری و قوانین کشور با اطلاع بوده دانش خود را بروز نگهداریم.

جهت ارتباط با ما

آدرس :

گیلان، لنگرود، بلوار شهید عبدالکریمی، روبه روی پلیس+۱۰، کوچه صدف، پلاک۱۰، موسسه حسابداری چرتکه پرداز

تلفن تماس:

013-42531537

09112437827

09118548004