قانون مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی یکی از قوانین مالیاتی جدید در ایران است که با هدف کاهش فعالیت‌های غیرمولد و کنترل نوسانات بازار مسکن، خودرو ، ارز و طلا به تصویب رسیده است. این قانون در سال‌های اخیر مورد توجه بسیاری از فعالان اقتصادی، سرمایه‌گذاران و حتی مردم عادی قرار گرفته است. در این مقاله به بررسی ابعاد مختلف این قانون، اهداف، مشمولان و اثرات آن بر اقتصاد ایران می‌پردازیم.

نظام مالیاتی هر کشور زمانی موفق و عادلانه عمل می‌کند که همه گروه‌های درآمدی سهم منصفانه خود را از مالیات بپردازند. در ایران، مشاغل خاص نظیر پزشکان، وکلا، مهندسان مشاور، مشاوران مالی و سایر حرفه‌های آزاد به‌دلیل درآمد بالا و استقلال شغلی، تحت نظارت خاص سازمان امور مالیاتی قرار دارند. این مقاله به بررسی الزامات قانونی و مالیاتی این دسته از مشاغل در ایران می‌پردازد.

در حال حاضر، معاملات رمزارزی کاربران عادی مشمول هیچ قانون اجرایی مالیاتی مشخص نیست. ماده مربوط به مالیات بر سوداگری (مالیات بر عایدی سرمایه) شامل رمزارزها بود، اما به دلیل ایراد شورای نگهبان در سال ۱۴۰۲، این طرح اصلاح و مجدد به مجلس بازگردانده شد. بنابراین، تا کنون هیچ قانون قطعی و اجرایی برای گرفتن مالیات از معاملات ارز دیجیتال توسط کاربران عادی تصویب نشده است.

در سال‌های اخیر، با رشد چشمگیر فضای مجازی و افزایش تعداد کاربران شبکه‌های اجتماعی، گروه جدیدی از فعالان اقتصادی به نام «اینفلوئنسرها» وارد صحنه شده‌اند. این افراد از طریق تولید محتوا، تبلیغات، همکاری با برندها و فروش محصولات یا خدمات دیجیتال، درآمد کسب می‌کنند. همین موضوع باعث شده تا سازمان امور مالیاتی جمهوری اسلامی ایران نیز نسبت به شناسایی و مالیات‌ستانی از آن‌ها اقدام کند. در این مقاله، به مهم‌ترین الزامات مالیاتی برای اینفلوئنسرها در ایران پرداخته می‌شود.

در راستای هوشمندسازی نظام مالیاتی و در فاز اول حسابرسی سیستمی تراکنش‌های بانکی با مبالغ بالا، سامانه رستا به نشانی my.tax.gov.ir (منوی حساب‏‌های بانکی، زیر منوی «رسیدگی به تراکنش‏‌های بانکی») ایجاد و از این به بعد بررسی و دریافت اولیه اطلاعات از مودیان دارای تراکنش‌های بانکی بالا از طریق این سامانه انجام می‌شود.

بر اساس قانون جدید، مالیات بر ارزش افزوده طلا در سال 1404 فقط به اجرت ساخت و سود فروشنده تعلق می‌گیرد، نه به اصل قیمت طلا. این موضوع باعث کاهش محسوس مالیات پرداختی توسط خریدار شده است. اما طلای دست دوم معمولاً اجرت ندارد و سود فروشنده هم محدود است. به همین دلیل، مبلغ مالیات پرداختی در خرید طلای دست دوم بسیار پایین‌تر از طلای نو خواهد بود. در بعضی موارد حتی فروشندگان از دریافت مالیات صرف‌نظر می‌کنند

ه گزارش رسانه مالیاتی ایران، سازمان امور مالیاتی کشور در مورد تمدید مهلت ارسال اظهارنامه مالیاتی اعلام کرد: با عنایت به مجوز قانونی مهلت  اظهارنامه مالیاتی صاحبان مشاغل و پرداخت مالیات متعلق موضوع تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات های مستقیم برای عملکرد سال ۱۴۰۳ تا پایان مردادماه سال ۱۴۰۴ تمدید می‌شود.

راساس اعلام سازمان امور مالیاتی کشور، تغییرات به عمل آمده که صرفاً ناشی از رعایت استاندارد حسابداری شماره (35) با عنوان «مالیات بر درآمد» است، تنها بابت تغییر در گزارشگری مالی بوده و به طور کلی موجب تغییر در مأخذ مشمول مالیات نخواهد بود

سازمان امور مالیاتی کشور توضیحاتی پیرامون مالیات بر ارزش افزوده برنج ارایه کردواردات کالاهای موضوع جزء‌های (1)، (3) و (5) بند (الف) مشمول معافیت نبوده و مالیات و عوارض با نرخ استاندارد 9 درصد در مبادی گمرکی به آن تعلق می‌گیرد. عرضه این کالاها در داخل کشور، مانند عرضه کالاهای مشابه داخلی از پرداخت مالیات و عوارض معاف است. عرضه داخلی برنج، معاف از مالیات و عوارض ارزش افزوده بوده، لیکن واردات آن مشمول پرداخت مالیات و عوارض ارزش افزوده در مبادی گمرکی می‌باشد.

با توجه به آنکه این دسته از مشاغل در فراخوان مرحله چهارم ( بند 6 فراخوان ) مشمول ثبت نام و اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده شده اند، لذا مادامی که این دسته از مودیان در قبال دریافت حق العمل (کارمزد) اقدام به انجام امور واسطه گری و دلالی  خودرو / ملک نمایند، صرفا نسبت به کارمزد دریافتی بابت خدمات ارائه شده، مشمول مالیات بر ارزش افزوده خواهند بود.