تنها صورت مالى اساسی است که بر مبنای نقدی تهیه می‌شود و در آن علت تغییر موجودى نقد طى دوره مالى، مورد بررسى قرار می‌گیرد.
در آن فقط دریافت‌هاى نقد و پرداخت‌هاى نقدى انعکاس مى‌یابد. پس این صورت حساب با ارائه خلاصه‌ای از اینکه کسب‌وکارها منابع نقد خود را در چه بخش‌هایی صرف و یا از چه محلی کسب می‌کنند، محاسبه می‌شود.
در این مقاله موسسه حسابداری چرتکه پرداز به بررسی جزئیات صورت جریان وجوه نقد، اهداف تهیه آن و اقلام تشکیل‌دهنده این صورت مالی پرداختـه‌ایم.
هدف از تهیه صورت جریان وجوه نقد چیست؟
صورت جریان وجوه نقد (Cash flow statement) می‌تواند جهت اهداف متنوعی تهیه و مورد استفاده مدیران، سهامداران و سایرین قرار بگیرد. ولی به طور کلی، هدف از تهیه صورت جریان وجوه نقد شفافیت و آگاهی‌بخشی درباره جریان وجوه نقد شرکت است و به نوعی نشان‌دهنده این است که دارایی‌های نقد شرکت در چه بخش‌هایی صرف‌شده و یا از چه محلی حاصل شد‌ه است.
با کمک این صورت مالی می‌توان متوجه شد که افزایش وجه نقدی که در ترازنامه نشان‌داده می‌شود و یا افزایش سودی که در صورت سود و زیان ثبت‌شده از چه محلی حاصل‌شده و به‌نوعی صورت جریان وجوه نقل پل ارتباطی بین صورت سود و زیان و ترازنامه شرکت است.
طبق استاندارد حسابداری ایران، صورت جریان وجوه نقد به سه بخش فعالیت‌های عملیاتی، تامین مالی و سرمایه‌گذاری دسته‌بندی شد‌ه و گردش نقدینگی مرتبط با هر بخش در سرفصل مربوطه گزارش می‌شود.
تفاوت ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد چیست؟
ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد هر سه از صورت‌های مالی اصلی یک نهاد مالی تلقی می‌شوند. اگرچه این سه شامل برخی از اطلاعات مالی یکسان ازجمله درآمدها، هزینه‌ها و سودها هستند، اما تفاوت‌های مهمی بین آنها وجود دارد.
به طور کلی، ترازنامه دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام شرکت را در یک مقطع زمانی خاص گزارش می کند. در حالی که سود و زیان به بررسی وضعیت عملکرد شرکت در طی یک دوره زمانی می‌پردازد. همچنین صورت جریان وجوه نقد پل ارتباطی بین این دو صورت مالی بوده و تبادلات و جریانات نقدینگی شرکت را در طی بازه تهیه صورت‌های مالی نشان می‌دهد.
نحوه طبقه بندی صورت جریان وجوه نقد
فرض کنید موجودى نقد واحد تجارى از صفر ریال در ابتدا دوره، به 100 ریال در پایان دوره رسید‌ه است. سوالی که مطرح می‌شود این است که این 100 ریال از چه محل یا محل‌هایی دریافت شد‌ه است؟
در پاسخ باید گفت یا دارایی ثابت (نظیر ماشین و ساختمان) فروخته‌شده و پول دریافت گردید‌ه است (فعالیت‌هاى سرمایه‌گذارى) یا اینکه واحد تجارى این رقم را از طلبکاران یا مالکان گرفتـه و تعهد به باز پرداخت آن دارد (فعالیت‌هاى تأمین مالى) و یا اینکه پول از محلى غیر از دو محل فوق دریافت شد‌ه است (مثلا در نتیجه فروش کالا یا خدمات) که در این صورت محل دریافت را فعالیت‌هاى عملیاتى می‌نامند.
طبق استاندارد حسابداری شماره ۷ کمیته استانداردهای بین‌المللی حسابداری، جریان‌های ورودی و خروجی وجوه نقدی در قالب سه بخش فعالیت‌های عملیاتی، فعالیت‌های سرمایه‌گذاری و فعالیت‌های تامین مالی طبقه‌بندی می‌شوند. در ادامه به توضیح و بررسی هر یک خواهیم پرداخت.
جریان نقدی ناشی از فعالیت‌های سرمایه‌گذاری
این بخش از صورت جریان وجوه نقد به بررسی فعالیت‌های سرمایه‌گذاری شرکت می‌پردازد.
فعالیت‌های سرمایه‌گذاری شامل اقلامی نظیر خرید دارایی‌های ثابت مانند زمین و ساختمان و یا سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت است. جریان نقد ناشی از فعالیت‌های سرمایه‌گذاری همچنین شامل جریان‌های مربوط به خرید و فروش سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت، بلندمدت، وجوه در ارتباط با دارایی‌های ثابت مشهود و نامشهود و همچنین پرداخت و وصول تسهیلات اعطایی به اشخاص مستقل از واحد تجاری است. پس طبق مطالب گفته‌شده جریان نقدی ناشی از فعالیت‌های سرمایه‌گذاری به صورت زیر دسته‌بندی می‌شود:
- وجوه دریافتی (پرداختی) بابت فروش(خرید) دارایی‌ها ثابت مشهود
- جریان خالص خروجی (ورودی) وجه نقد ناشی از فعالیت‌های سرمایه گذاری و…
جریان نقدی ناشی از فعالیت‌های تامین مالی
به همه فعالیت‌های شرکت که منجر به تامین سرمایه مورد نیاز جهت پیشبرد اهداف شرکت انجام می‌شود، فعالیت‌های تامین مالی گفتـه می‌شود. این فعالیت به جریان وجه نقد دریافتی از خارج از شرکت و بازپرداخت اصل آن اشاره دارد و به این ترتیب جریان نقدی ناشی از فعالیت‌های تامین مالی، اقلام مرتبط با حقوق صاحبان سهام را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به عنوان مثال، فروش اوراق مشارکت، دریافت تسهیلات بانکی، افزایش سرمایه از محل آورد‌ه سهامداران نمونه‌هایی از جریان وجوه نقد ورودی ناشی از فعالیت‌های تأمین مالی به حساب آمد‌ه و فعالیت‌هایی نظیر بازپرداخت اصل اوراق مشارکت و اصل تسهیلات دریافتی، نمونه‌های از جریان وجوه نقد خروجی ناشی از تأمین مالی به حساب می‌آیند.
جریان نقدی ناشی از فعالیت‌های عملیاتی
کدام درآمدها و هزینه‌ها در محاسبه سود عملیاتی وارد می‌شوند؟ جریان‌های نقد مرتبط با آنها، جریان نقد عملیاتی محسوب می‌گردند. بنابراین، از آنجا که درآمد فروش در محاسبه سود عملیاتی وارد می‌شود، نقد دریافت‌شده از مشتریان، یک جریان نقد عملیاتی است. بهای تمام‌شده کالای فروش رفتـه در محاسبه سود عملیاتی وارد می‌شود، پس نقد پرداختی بابت خرید کالا، یک جریان نقد عملیاتی است. هزینه اجاره در محاسبه سود عملیاتی وارد می‌شود، پس نقد پرداختی بابت اجاره (شامل پیش پرداخت اجاره) یک جریان نقد عملیاتی است. هزینه بهره یا هزینه مالیات در محاسبه سود عملیاتی وارد نمی‌شود، پس رقم پرداختی بابت بهره و مالیات، جریان نقد عملیاتی محسوب نمی‌شوند.
پس فعالیت‌های عملیاتی شامل تمامی فعالیت‌های اصلی شرکت که باعث ایجاد درآمد عملیاتی (برای مثال، در یک شرکت تجاری تولید و فروش کالا) می‌شود، است. این آیتم درآمد اصلی و مستمر شرکت را ایجاد می‌کنند. به طور کلی، هر آیتمی که تحت سرفصل دو بخش قبلی طبقه‌بندی نشود، در این بخش گزارش می‌شود. گزارش جریان نقدی ناشی از فعالیت‌های عملیاتی به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم محاسبه می‌شود که در ادامه به توضیح هر یک خواهیم پرداخت.
روش مستقیم محاسبه جریان نقد عملیاتی
در این روش، اطلاعات صورت‌های مالی که برمبنای حسابداری تعهدی محاسبه می‌شوند، دریافت‌شده و با تعدیل اقلام آن به روش حسابداری نقدی می‌رسیم. پس برای محاسبه هرکدام از بخش‌های عملیاتی صورت جریان وجه نقد، بایستی برای هر فعالیت جداگانه تحلیل صورت پذیرد.
به طور کلی، در روش مستقیم محاسبه جریان نقد عملیاتی، با چهار فعالیت اصلی سروکار داریم که با جمع این بخش‌ها به جریان نقد عملیاتی شرکت دست می‌یابیم. این فعالیت‌ها شامل:
- جریان نقدی دریافت شـده از مشتریان: افزایش پیش‌پرداخت فروش + کاهش دریافتنی‌های جاری + فروش
- جریان نقدی دریافت شـده بابت اجاره: کاهش پیش پرداخت اجاره – افزایش اجاره دریافتنی – درآمد اجاره
- جریان نقدی پرداخت شد‌ه به فروشندگان کالا: کاهش پیش‌پرداخت خرید – کاهش پرداختنی‌های تجاری + خرید کالا
- جریان نقدی پرداخت شد‌ه بابت هزینه‌ها: افزایش پیش‌پرداخت هزینه‌ها + افزایش بدهی هزینه‌ها – هزینه‌های نقدی
لازم به ذکر است، در ایران نیز به دلیل پایین بود‌ن هزینه تدوین صورت وجوه نقد به روش مستقیم در مقایسه با مزایای آن، به استفاده از این روش تاکید شد‌ه است.
روش غیرمستقیم محاسبه جریان نقد عملیاتی
روش غیرمستقیم محاسبه جریان نقد عملیاتی با سود (زیان) خالص شروع شـده و پس از کسر تعدیلات و افزود‌ن سرمایه در گردش به قرار زیر به وجه نقد عملیاتی می‌رسیم.
تعدیلات:
- هزینه مالیات بر درآمد
- هزینه‌ی مالی
- خالص افزایش ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان
- استهلاک دارایی‌های غیرجاری
- سود سهام
- سود فروش دارایی‌های بلندمدت
تغییرات سرمایه در گردش:
- افزایش (کاهش) دارایی‌های عملیاتی به صورت کاهنده ( فزاینده) گزارش می‌شود.
- افزایش (کاهش) بدهی‌های عملیاتی به صورت فزاینده (کاهنده) گزارش می‌شود.
برای ادامه‌دار بود‌ن کسب و کار شرکت، نگه‌داری میزانی از نقدینگی که عملیات شرکت با مشکل نقدنیگی مواجه نشود، امری ضروری است. درک اینکه پول‌ها از کجا می‌آید و کجا مصرف می‌شوند می‌تواند مدیران شرکت را در انجام تعهدات مالی و سهامداران را در درک عملیات شرکت یاری کند. از صورت جریان وجوه نقد برای فهم جریان ورودی و خروجی نقد شرکت استفاده می‌شود. همچنین صورت جریان وجوه نقد بر مبنای حسابداری نقدی تهیه می‌شود و تنها در زمانی‌که وجه نقد رد و بدل می‌شود باید در صورت جریان‌های وجه نقد منعکس شود.
به حساب خود برسید.
موسسه حسابداری چرتکه پرداز
تجربه و اعتماد دو مولفه اساسی برای اثبات کیفیت خدمات توسط هر سازمان می باشد که جز با گذشت زمان بدست نمی آید. در این میان موسسه مالی و حسابداری چرتکه پرداز اعتماد شرکتها، کسب و کارها و سازمان های مختلف را به خود جلب کرده است.
رسالت ما ارایه خدمات با بهترین کیفیت در بالاترین سطح حرفه ای ممکن به مشتریانمان است. اعتقاد داریم که با این طرز عمل، می توانیم اعتبار خود را افزایش دهیم تا در حرفه مان بهترین بمانیم. ما به رعایت ارزش های اخلاقی با عمل کردن به آن ها، اعتقاد راسخ داریم.
قوانین پیچیده، بخشنامه‌های متعدد و ابهام و تعارض در قوانین، ایجاد یک گزارش مالی و ارائه آن به استفاده کنندگان برون سازمانی اعم از سازمان امور مالیاتی، سازمان تامین اجتماعی و .. را کاری بسیار تخصصی کرده است. این دشواری و پیچیدگی نه‌تنها باعث اتلاف وقت سازمان‌ها و شرکتها می‌شود، بلکه درنهایت موجب تحمیل هزینه های سنگین می‌شود و خسارت‌های گاه جبران‌ناپذیری را برای شرکتها و سازمان‌ها به همراه می‌آورد. ما در موسسه چرتکه پرداز ادعای تسط کامل بر تمام قوانین و مقررات را نداریم اما همواره در تلاشیم که از آخرین تغییرات علم حسابداری و قوانین کشور با اطلاع بوده دانش خود را بروز نگهداریم.
جهت ارتباط با ما
آدرس :
گیلان، لنگرود، بلوار شهید عبدالکریمی، روبه روی پلیس+۱۰، کوچه صدف، پلاک۱۰، موسسه حسابداری چرتکه پرداز
تلفن تماس:
013-42531537
09112437827
09118548004
دیدگاه خود را بنویسید